Archivale
Rentenverzeichnis der Martini-Kirche
Dyderich van Wytenhorst, Dechant, Herman Byscopinck und Herman Vorsthove, werclude der tymmerynghe, Gerd van der Wuonne und Johan Zyckeman, Verwalter der Almosen der Kirche St. Martini in Münster, haben vertraglich die ihnen zustehenden Renten aufgeschrieben. Es werden zwei Ausfertigungen erstellt. I[n Go]des namen amen. Kundich sy [al] den gheenen, de dessen breef z[un]t zyn ende hoeren lesen, dat wy Dyderich van Wytenhorst, deeken, Herman Byscopinch, Herman Vorsthove, werclude der tymmerynghe, Gerd van der Wuonne ende Johan Zycke[ma]n, aelmysseneyr der kerken van zunte Mertyn tho Munster, hebbet eendrechtelike ende myt ghuden berade verdraghen ende tho zamene ghescreven in enen bref ten yrsten de reente, de unse tymmerynghe allene hevet, daer na de renthe, de unse tymmerynghe met der meyn aelmyssen hevet, ende dan de renthe, de unse meyn aelmysse allene hevet. Ende hebbet der breve twe ghemaket ende de met unses kerspels inghezeghel bezeghelt, up dat de vorghenomde renthe nycht verbystert ene werde ende ok mallich met den anderen wete, waer de renthe blyve, wente men der een deel weder copen mach ende een deyl ewich is. Thon yrsten, zo is dyt de renthe, de unser tymmeringhe allene aen gheyt: alze uet Henrykes Krykens hus up der Conynghesstraten in zunte Ludgers keyrspel, dat wandaghes Gerwiens van Dystede was, 6 ß gheldes, de men weder copen mach tho allen hure tyden vor 7 M. met der hure. Ende dar zael men alle jar enen d van gheven voer een zeelmysse up Berndes Crampen jaertyde. Item uet Johans hus van Greven up der Berchstrate, dat wanner Aschemekerinch hete, 6 ß gheldes, dat de yrste rente is alzo veer, alze de domheren dar gheen woertghelt ut en hebben. Item na Dayken dode thon Rodenlewen zoel boren uet Arndes hus van Derne up der Berchstrate keghen der armelude hus over de A, dat wanner Muoddenhus hete, 3 ß gheldes, ende keren de ton apostellychten to sunte Mertyn, ende de mach men weder copen met 4 M., alze de bref heylt.[a] Item uet Engelen hus ton Weghe ende Ludykens eres zones by der broder Marthen hus, 1 M. gheldes, de men weder copen mach an den breven, de ze dar up hebbet. Item uet Johans Bruzen hus by der dekenye van zunte Mertyne 1 M. gheldes, de men weder copen mach na den breven, de he dar up hevet.. Item uet Albertes hus Melyes achter zunte Mertyns kerichtorne ende uet der wysch 2 M. gheldes, de men weder copen mach na den breven, de he dar up hevet. Item uet Johan Pyrzykes hus, dat wanneyr der Bruenschen was, up der Nygenbruggenstrate 4 ß gheldes. Item een gaerde ende een stuocke landes buten der Nygenbrugenpoerten, de oec wanner der Bruenschen weren, de wy Henrike Kaerbuke hebbet ghedaen des jaers vor 10 ß. Item uet Hermans Holtkaten hus voer der Nygenbruggenpoerten, dat ok wanner der Bruenschen was, 8 ß, dar de stat van Muenster 5 ß voer ut hevet. Item uet Frederykes hus des lores up den Lappenbryncke, dat wanneyr Henrykes Pouwels was, 1 M. gheldes, dat de yrste renthe uet den hus is, behalven 6 ß gheldes, de Clawes dochter Kerkerynch to zuonte Ylien tho oeren lyve dar voer uet hevet. Item uet Wabelen hus, dar[b] wanner Hermans des Zynnyghen husvrowe was, up den Lappenbrynke, 1 M. gheldes, de men weder copen mach na den breven, de ze dar up hevet. Item uet heren Johans zuster hus van der Wyersch, dat wandaghes heren Zanders Prozekezen gheweset hadde, achter zunte Meretyns kerichove up den Lappenbrynke 6 ß gheldes. Vortmer de renthe, de hyr neest na volghet, de horet der tymmerynghe ende der meyn aelmyssen tho sunte Mertyne tho zamen tho: Thon yrsten uet Hermans Maesdorpes hus upper Berichstrate, dat wanner des Junghen hus heele, 8 ß gheldes, dat de yrste renthe uet den hus is. Item uet heren Johans hus Cocus, dat wanner thor Tynnen heete, 1 M. gheldes, daer um[c] dat hus vor ghedaen is tho zyen lyve, dat he tymmeren ende beteren zael up zyen eghene [kos]t. Item uet Henrykes Roevenhus up den Lappenbrincke uet den alynghen erve, alzo alze dat voer Engelbrechtes Wammaten was, ende daer voer heren Dyderykes van Boecholte, 20 ß gheldes, daer de stat voer 5 ß uet hevet, ende dar en zael men [ny]ne guolde meer ut vercopen. Item uet des Puestenmekers hus up den Lappenbrynke, dat wanner Pruomenhus heete, 6 ß gheldes, daer voer nycht uet en gheet, ende dar men nycht meer uet vercopen ene zal. Item uet een hus dar by, dat nuo Wabelen der Zynneschen is ende wanner Henrickes Kerkerinch ghewesen hadde, 4 ß ende 4 d gheldes. Item uet Johans Bruomhardes hus up der Horsterstrate uet den alyngen erve, alze dat beleghen is tusschen der woesten woert ende des smedes [hus, … ß] gheldes. Dat is de yrste renthe uet den alinghen erve. Item uet Johans hus des peelzers upper Horsterstrate, 9 ß gheldes, dar wy breve van hebbet, dar zoele wy alle jaer 3 ß van gheven Elzekyne, Clawes dochter des Ryenschen [in dem Coesv]elder zusterhus tho oeren lyve. Item uet Henrikes hus up den Oerde, dat gheheten is thon brakene thune in Wythovedes steghe, 3 ß gheldes. Vortmer de renthe, de hir nuo neest na volghet, de horet der meyn alemyssen allen [tho: Thon yrsten ut dem] hus tho Wynemannynch over water keghen der kemenaden aver, 12 d gheldes. Item uet Johans hus Halenbeke, dat dat neeste hus der steenbruggen is, in zuonte Lambrechtes kerspele, 3 ß gheldes. Item uet Averbe[ken hus, dat gheleghen] is mydden up den Spykerhove in zunte Me[rty]ns k[er]spele, 2 ß gheldes. Item uet een huos dar by thon broedern waert in den zelven kerspele, dat wandaghes Henrykes hus Tentes ende nuo des scheydenmekers huos hyt, 2 ß [gheldes. Item uet des ……]deshovedes[d] hus [u]pp[en] Spykerhove, dat [dat] derde hus is tho der luchterhant, alze meen gheyt van den Horsteberghe tho der steynbruggen, 6 ß gheldes. Item uet Scaernemans hus upper Berichstrate, dat wandaghes Scekels hus heete, [… ß gheldes. It]em uet Dayken hus O[………]kes[e] upper Berichstrate achter Ludgers hus de hechtedreghers, 6 ß gheldes, alze de bref heelt. Item uet Johans hus des Langhen, des coerstes[f] tho sunte Mertyne, dat by der bergbruggen steet in unser vrou[wen kerspele, … ß] gheldes, de he weder kopen mach na synen breyve.[a] Item uet Gerhardes hus Vuollebroch uppen Spykerhove by Vrankenvordes hus, dat wanner Diderich Boteren[hu]s hete, 4 ß gheldes, de men weder kopen mach voer 8 M. na [den breve, de em dar up ghegeven z]ynt. Item uet Ludykens hus ton tymmerhus achter der alden [scha]rnen, dat wandaghes Betyken van Greven was, 1 M. gheldes, daer vor 2 M. gheldes uetghynghen ende na 1 M. gheldes uet vercoft is. Ende van desser ma[rk zoelt de almyssen lude] juwel[ichs jaer]s Betyken vorgenomd ende [H]erm[ens eres] zones [in z]unte Mert[yn]e laten begaen ende manen thor voremysse enen wegghe van een hellynghe, enen croes byrs van eynen vyrlinghe ende enen vyrlinch uppet altaer en[de ……… mallich] zael daer zunte Mertyns avent eyne qu[arte] w[ynes dar van hebben. En]de dat daer aver is, zoelt ze keren in de meyn aelmyssen. Item zo hebbet de almyssen lude ene broupannen ende een hael, de hebbet ze Ludykene thon tymmer[hus ghelenet tho gebruken voer ……… sci]llingh[e, de za]l he waren ende b[et]eren up syen eghene cost ende en zael der neemende doen dan den portenere zyen nabyr. Item uet Albrechtes hus Scuttorpes voer den Roggenmarkede 1 M. gheldes, de he weder kopen m[ach na den breven, de he dar up hev]et. Daer [va]n zolt de al[myssen lude alle] weke eynen d gheven, des de weke zyen is tho sunte Mertyne, dat he zeelmysse doe vor heren Sanders zele Prozekesen ende denken syer des zuonnedaghes uppen pree[dikstole, ende ze zoelt] up zyen jaertyde by[nnen Munster (?) 6] zeelmissen voer zyen zele ende (up) Unser vrouwen avende tho lechtmisse 6 zeelmissen voer zyer matye Elzyken zeyle, ende up sunte Peters avent in den bowe 6 [zeelmissen voer ………… ende] des yrsten manendaghes na [………] 6 zee[lm]issen voer alle ghel[ov]igen zeelen laten lezen. Item uet Engelen hus ton Weghe ende Ludykens oers zones by der Marthenhus 1 M. gheldes, de ze weder kopen [moghen na eren breven myt xv]iij M. gheldes uet eyr wyesch, [de gheleg]en is upper A, de De[l]l[i]k[e] de Blekesche der meyn aelmissen gaf. Ende de wyesch hevet n? under Herman de Hillighe. Item Assele Pouwels gaf der meyn aelmissen 22 stucke landes, de ghe[legen zynt buten der N]ygenbruggenpoerten by den sleeten dyke, ende ene wyesch dar[by, de gheheten] is dat grote Ryet. Ende dat hebbe wy tho zamen Aelberte Slaberte, de anders gheheten is Elvenmarc, ende eyen erven des jares voer 2 M. [in gheda]en. Ende van den vorghenomden lande ende wyesch zoel wy alle [jaer gheve]n den meyn almissen tho zunte Lamberte[g], to zunte Ludger, to zunte Ylien ende Aver water gywelliken 4 ß. Item ut Wulfhardes hus ende […………]z[…]lenhus ende ok wanner thon Walbome gheheten hevet, dat l[icht a]chter zuonte Mertyns kerichove uppen Lappenbrynke by Hermans Byscopinghes steghe, 1 M. gheldes. Daer van zoelt de alemissen lude alle jaer des ne[gesten daghes nha z]unte Blezien, up heren Everhardes jaertyde des Brunen werven tho z[inen l]ene uppen oeversten altaer tho zunte Mertyn ende up 5 altaren dar beneden zeelmissen werven tho lezen ende laten offeren up iewelic alter van den zeesse enen [wegghen van enen h]ellynghe, enen beker [byrs van e]nen hellinghe ende enen reden pennynch, ende zoelt den coester 2 d gheven, dat he lude tho vigilien ende tho zeelmissen. Ende dat daer boven is, dat zolt se keren in de meyn alemissen, alze [de breve haelt], de daer up ghemaket zyn[t. Item uet Hermans hus Biscopinch tusschen den Lappenbrynke ende Hoersterporte by den graven 1 M. gheldes, de men weder cop[en m]ach na den breven, de he daer up hevet.[h] Item Johan de Hillighe gaf den [aelmisse]n tho zunte Ylien ende tho zun[nte M]ertyn 2 stuck l[and]es, daer 8 scepel ghersten in vallet, ende beleghen zynt upper Horst, alze de bref haelt, de men dar up hevet. I[tem ue]t der Weghere tween meysten huzen, de beleghen zuon by der Hoerster [porten, 4] ß gheldes van niges ende 3 ß van aeldes. Ende van den 7 ß zoelt de aelmissen lude alle weke enen d gheven den ghenen, des de weke is tho sunte Mertyne, dat he mysse doe voer Hermans zeele des Zynny[gen. Ende zael oe]c mallich tho sunte Mertynes avende ene quarte wynes daer van hebben. Ende dat daer aver is, zoelt ze in de meyn almyssen kyren. Item uet Henrikes hus Walbomes, dat wanner meyster Dethmaers des smedes was, up der zelven stra[te, … ß g]heldes als de bref daer up haelt. Item ut Robyken hus van Daervelde, dat wanner Johans van Rene was ende beleghen is upper Horsterstrate, 3 ß gheldes, de men weder coepn mach. Item uet Engelbrechtes hus Vorsthoven, dat [dar by licht?], 4 ß gheldes. Item uet Tucketappen hus, dat oec Voerhelmes hus gheheten hevet, dat beleghen is achter zunte Mertyns kerichove keghen Johans Medemans hus aver de strate, 30 d gheldes. Item uet eyn luttyken hus, [dat beleghen is oe]c keghen Johans Medemans hus aver, dat Evert Muos tymmerde, 2 ß gheldes. Item uet Lefferdes hus van Zoest by zunte Mertyns kerichove, 15 ß gheldes, de he weder copen mach na synen breve. Item uet des Hervestes [hus uppe der Hoerster? str]ate 6 ß gheldes, alze de bref heylt, den wy daer up hebbet. Item uet den hºs thor Trappen upper Horsterstrate 1 M. gheldes, de Brunes vrowe des Gherdeners gaf. Dar van zoelt ze de alemissen lude alle weke eens tho zunte Mer[tyne laten begaen ende m]anen thor voremysse een hellynchwert brodes, eyn vyrlinchwert byers ende eenen vyrlinch upper altar. Ende ze zoelt alle zunte Mertyns avent mallich ene quarte wynes dar van hebben. Ende dat dar aver is, zoelt ze keren [in de meyn almisse. Item] uet een hus, dat Gherdes van Elte was, upper Horsterstrate by den Vyschmarkede neest zyen hus, dar he ynne wonede, tho der Horsterporten wart, 1 M. gheldes, dat de yrste renthe dar uet is. Item uet Bussen[i] des beckers by den [Vyschmarked]e, dat wanner Bernd Dystelcampes hus heete, 1 M. gheldes. Item uet den naesten hus dar by, dat wanner Roevenhus heete ende nuo Johans hus van Tekeneborch is, de zich ok Johan Bergheshovet noemet, 5 ß gheldes, 2 d. [Item uet Jo]hans hus Trippenhoewers uppen Bulthe by Johans Zyckinges hus, ende wanner Bernde den Voeghen tho hoerde, 12 d gheldes. Item uet eyr verbrander woert by Henrykes Tuliken hus, de nuo zyne is ende wanner Gherdes van Em[…… by den huse Bru]werinch in zunte Mertyns kerspele, 6 ß gheldes, alze de bref helt, den wy dar up hebbet. Item uet Hillebrandes hus tho Bracht voer zunte Mauricius poerte by Zuethave in zunte Lambrechtes kerspele 1 M. gheldes. Item [uet eyn stucke van ey]n molt ghesede landes buten zunte Servaes poerten, dat ghegheven is vj meyn alemyssen tho Muonster. Item uet Vadermannes hus upper Loerstrate in zunte Ludgers kerspele 6 ß gheldes, alze de bref heelt, den wy dar [up hebbet. Oec z]oelt de alemissen lude alle jaer up sunte Bonifacius avent tho Diderykes jaertyde van Juocmaer den heren van zunte Mertyne 3 ß gheven, de tho vigilyen ende tho zeelmyssen zint, ende dren wekenheren ende den tween [presteren] de de [misse] lezet ende de zunte Jacopes altaer waret, mallike 3 d, de hyr in der kerken mysse lezet. Item uet Hermans huos des Holscheres by zunte Ludgers kerichove alle jaer up zunte Mychaelis mysse 3 [ß gheldes. Item uet …… huse v]an Holthusen up zunte Ludgers strate keghen des Ryken steghe, dat wanner Hermans Westendorpes ende daer voer Kulen des peelsers hadde gheweset, 6 ß gheldes, de Dyderich van Juocmaer dar tho gaf. [Ende de alemissen lude zoelt en al]le weke eens tho [zun]te Mertyne laten begaen ende manen thor voremisse eyn hellinchwert brodes ende eyn vyrlinchwert byrs ende ene vyrlinch uppet alter. Ende ze zoelt alle zunte Mertyns avent mallich [ene quarte wynes darvan hebben. Ende] dat dar aver is, zoelt ze keren in de meyn aelmisse. ende de 6 ß mach men wedercopen meet 10 marken alle jaer met der huore. Ende wert ze weder ghecoft, zo zoelt de alemissen lude 6 ß ghel]des wedder beleghen …… Item] Johan de Juo[…… g]af 8 ß gheldes tho der meyn aelmissen uth Ghesen hus Reederinch up zunte Ludgersstrate by der Rodenborgh tusschen Wessels hus tymmermannes ende Larenstertes hus, des sine […Item uet ……] hus, dat beleghen is by der borgherhus in der steghe tho zunte Ludger waert voer des Buockes poerten, alze de bref heylt, den wy dar up hebbet, daer men Deelzen der Spillenrumpeschen alle [iaer ……………… van gheven zal ……? Item uet enen kamp by ……] Borken, de heyt de Reppelincvoert, 18 ß gheldes, alze in den breve staet, den wy dar af hebbet. Ende dar zoelt de aelmissen lude een ewyghe lampen af werven tho bernen in [zunte Mertyne …… Dusse bref is gescreven] int jar unses heren alze men scryvet duozent drehuondert ende neghen ende zestich, up suonte Servacius dach des heylighen bysscopes. [a] Der ganze Absatz gestrichen. [b] Richtig: de. [c] Richtig: em. [d] Vermutlich Schapedes hovedes. [e] Olrikes? [f] Richtig: costers. [g] Ausradiert. [h] Der ganze Absatz ist ausradiert. [i] Aus Busschen verbessert
- Archivaliensignatur
-
C-KK-Mart, 5
- Formalbeschreibung
-
Ausf., Perg., auf Pappe aufgezogen; Spuren einer Besiegelung sind nicht mehr erkennbar.
- Material
-
Durch Mäusefraß und Moder stellenweise stark beschädigt.
- Bemerkungen
-
Am Rand steht links unten der moderne Bleistiftvermerk: Geschenk des Pfarrers Fecke. Tibus, der diese Urkunde im Pfarrarchiv von St. Martini weitgehend benutzt hat, gibt an, dass die Urkunde im Pfarrarchiv von St. Martini läge, (Geschichte der Stadt Münster 1882, S. 127), wo eine ähnliche urkundliche Aufzeichnung von 1377 August 14 (Bistumsarchiv Münster, Pfarrarchiv Münster-St. Martini, Urk. 5) vorhanden ist. Nach einer Notiz von H. Offenberg auf dem Umschlag einer von ihm gefertigten Abschrift der Urkunde (StadtA MS, Neue Reg. Nr. 503, geschenkt 1897) wurde die Urkunde auf einem Hausboden an der Bergstraße gefunden und dann dem Pfarrer Fecke von St. Martini (1871-1900) geschenkt.
- Sonstige Erschließungsangaben
-
Edition: MUB I 197
Verweis: MUb I, Nr 197; Vermerk: MUB I, Nr. 375
Rückvermerk: Vermerk vor 1401: Rentregister des gemeinsamen Almosens an der Martinikirche zu Münster
- Kontext
-
St. Martini >> Urkunden
- Bestand
-
C-KK-Mart St. Martini
- Laufzeit
-
13. Mai 1369
- Weitere Objektseiten
- Geliefert über
- Letzte Aktualisierung
-
24.06.2025, 13:23 MESZ
Datenpartner
Stadtarchiv Münster. Bei Fragen zum Objekt wenden Sie sich bitte an den Datenpartner.
Objekttyp
- Archivale
Entstanden
- 13. Mai 1369